ΓΝΩΣΙΣ - Δημήτρης Ξ. Μαυρίδης

   « Εμφανίζεται το Σ.Ε.Κ.Ε. (Κ.Κ.Ε) στην πολιτική ζωή του τόπου σαν καταλύτης, στον παραδοσιακό διχασμό Βενιζελικών - Αντιβενιζελικών και τις παραφυάδες του, έρχεται να προβάλλει μια άλλη προοπτική στην κατεστραμμένη Ελλάδα με τους χρεοκοπημένους μύθους του μεγαλοϊδεατισμού, τις τεράστιες μάζες προσφύγων και των άλλων εξαθλιωμένων λαϊκών στρωμάτων. Θα ταράξει τα νερά της απελπισίας και θα μιλήσει για Επανάσταση που θα φέρει το σταμάτημα της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, που θα γεννήσει ένα νέο κόσμο χωρίς βαρβαρότητες, πολέμους και πείνα. Δεν αμφισβητεί απλά το κοινωνικό σύστημα, αλλά δίνει τη «Μεγάλη Υπόσχεση». Οι επαγγελίες του όσο κι αν δεν προβάλλονται στον αστικό τύπο, φτάνουν στους τόπους δουλείας, στους προσφυγικούς συνοικισμούς, στο χωριό.    Η γρήγορη άνοδος μιας νέας συνείδησης - της προλεταριακής - έχει αναγκαστικά πολιτικό αντίκτυπο σε όλη την πολιτική δομή του κυρίαρχου συστήματος. Κι όμως παρά την οικονομική αθλιότητα, παρά τα συσσωρευμένα προβλήματα που φάνηκα

Η αντίδραση του ελληνικού λαού στα προβλήματα που αντιμετώπιζε η χώρα δεν άργησε να φανεί. Η δυσαρέσκεια των πολιτών ήταν έκδηλη από την δεκαετία του 1890 και έγινε πιο έντονη στις αρχές του 1900 με την οργάνωση ένοπλων διαδηλώσεων απο σταφιδοπαραγωγούς, οι οποίες τελικά διαλύθηκαν από την αστυνομία. Αξιοσημείωτη είναι μία εξέγερση στη Σπάρτη το 1909 υπό την αρχηγία του πρώην ταγματάρχη Φικιώρη. Καταλυτικό ρόλο στην αντίδραση έπαιξε η δράση των μικροαστικών σωματείων, οι κινητοποιήσεις φοιτητών, τα συλλαλητήρια με πιο σημαντικό αυτό της 14ης Σεπτεμβρίου 1910, και η αρθρογραφία του Τύπου. Συγκεκριμένα, οι φοιτητές του Πανεπιστημίου Αθηνών προχώρησαν σε μια εξέγερση μια εβδομάδα πριν από το Κίνημα στο Γουδί, υποβάλλοντας στα ανάκτορα μια δήλωση που ζητούσε βασιλική επέμβαση για την πάταξη της ανικανότητας και της διαφθοράς των κομμάτων. Όσον αφορά το έργο του Τύπου, οι εφημερίδες «Χρόνος» και «Ακρόπολις» έπαιξαν μεγάλο ρόλο στην παρότρυνση των πολιτών για αντίδραση ενάντια στο πολίτευμα

Την περίοδο 1893-1909 οι διαδοχικές κυβερνήσεις απέτυχαν να αντιμετωπίσουν τα σοβαρά προβλήματα της χώρας. Παρά την φορολογική επιβάρυνση των πολιτών, το κράτος οδηγήθηκε σε πτώχευση. Δεν ήταν, όμως, μόνο η βαριά φορολογία που αγανάκτησε τους Έλληνες. Η σταφιδική κρίση, τα προαιώνια προβλήματα των αγροτών, η γραφειοκρατία, η συρροή αγροτικών πληθυσμών στην πρωτεύουσα ήταν τα βασικά προβλήματα εκείνης της περιόδου, ξεσηκώνοντας έτσι μια μόνιμη αναταραχή στην ύπαιθρο. Όπως ήταν επόμενο, όλες οι κοινωνικές τάξεις των πολιτών από τους μεγαλοαστούς και τους διανοούμενους έως και τους μικροκαλλιεργητές είχαν βυθιστεί σε πλήρη απελπισία λόγω της ανικανότητας του κράτους να επιβληθεί επί του ζητήματος, χάνοντας τις ελπίδες τους στους θεσμούς και στα κόμματα. Παρόμοια ήταν η κατάσταση και στον στρατό, ο οποίος ήταν απροετοίμαστος στην περίπτωση μιας νέας πολεμικής σύγκρουσής με την Τουρκία.  Συμπεραίνουμε, λοιπόν, πως η κοινή γνώμη ήταν απογοητευμένη και ζητούσε ανανέωση της πολιτικής ζωής.  

Ε λ. Βενιζ έλος (αρχέ ς του 20 ου α ι ώνα) Κατόπιν της παρα ίτησης της κυβ έρνησης Ράλλη (Αύγουστος 1909), ορίστ ηκε ως νέος πρωθ υπουργό ς ο Κυριακούλης Μαυρ ο μι χάλης αποδεχόμεν ος τ α α ιτήματα το υ Σ τ ρατιωτικού Συν δέσμου. Τότ ε, ο Στρατιωτικός Σύνδεσμος κάλεσε τον Βενιζέλο, δι ακ εκριμένο στους αγώνες του για την ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα , ως εκπρόσωπό του, λόγω έλλειψης πολιτικής πείρας του Συνδέσμου, στις διαπραγματεύσ εις του με την π ολιτειακή και πολιτική ηγε σία του τόπου, με σαφή εντολή να προ ωθήσει μεγάλες συν ταγ ματικές και διοικητικές μεταρ ρυθμίσεις.    Η πρώτη δημόσια εμφάνιση του Ελευθέριου Βενιζέλου ως ελλαδίτη πολιτικού έγινε στις 5 Σεπτεμβρίου 1910, 2 εβομάδες μετά την ίδρυση του κόμματος των Φιλελευθέρων του οποίου ηγείτο ο ίδιος υποστηριζόμενος κυρίως από αστούς και προοδευτικούς, όποτε έκανε δηλώσεις για το μετέπειτα πρόγραμμά του υποστηρίζοντας μετριοπαθείς μεταρρυθμίσεις. Οι θεμελιώδεις στόχοι του προγράμματός του ήταν η κοινωνική γαλήνη