Η ελληνική παρουσία στην Μικρά Ασία υπήρξε μακραίωνη, ακραιφνής και συντέλεσε καθοριστικά στην ανάπτυξη του πολιτισμού της περιοχής. Από την κατάκτηση, όμως, της Μικράς Ασίας από τα τουρκικά φύλα τον 12ο αιώνα μέχρι τις αρχές του προηγούμενου αιώνα οι Τούρκοι χρησιμοποίησαν διάφορες μεθόδους με σκοπό την μείωση του ελληνικού στοιχείου σε εκείνα τα εδάφη. Συγκεκριμένα, στα τέλη του 19ου αιώνα παρατηρείται η εθνική αφύπνιση των Τούρκων, γεγονός που υπήρξε η βασική αιτία των διωγμών των Ελλήνων και των Αρμενίων.
Τους πρώτους μήνες του 1914 παρατηρείται μία μετανάστευση πολυάριθμων Μουσουλμάνων της Βαλκανικής προς τη Μικρά Ασία, που υποκινήθηκε από την τουρκική κυβέρνηση. Αυτό το συμβάν έδωσε αφορμή για διωγμούς σε βάρος των Ελλήνων της Δυτικής Μικράς Ασίας και της Ανατολικής Θράκης μέσω διάφορων προσχημάτων, όπως για παράδειγμα οι διώξεις των Ελλήνων της Δυτικής Μικράς Ασίας έγιναν με το πρόσχημα της εκκένωσης της περιοχής απέναντι από τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου για δήθεν στρατιωτικούς λόγους.. Η επιχείρηση έγινε με την καθοδήγηση των Γερμανών, συμμάχων των Τούρκων κατά τη διάρκεια του Α' παγκοσμίου πολέμου. Μετά την είσοδο της Τουρκίας στον Α' παγκόσμιο πόλεμο, τον Οκτώβριο του 1914, οι Έλληνες υπέστησαν πολλές καταπιέσεις. Αρχικά, θεσπίστηκαν έκτακτες επιβαρύνσεις και επιτάξεις ειδών για τις ανάγκες του πολέμου, όπως δήμευση ολόκληρων περιουσιών. Τέθηκαν, επίσης, εμπόδια στις εμπορικές τους δραστηριότητες με σκοπό να τους γονατίσουν οικονομικά.
Ήρθε, όμως, η ώρα που οι καταπιέσεις διογκώνονταν. Οι Τούρκοι προχώρησαν σε άμεση μετατόπιση ελληνικών πληθυσμών από τις ακτές τις Μικράς Ασίας προς το εσωτερικό της σε διάσπαρτα μέρη με κάθε τρόπο, χρησιμοποιώντας βία ακόμα και διαπράτοντας δολοφονίες. Χρησιμοποίησαν, επίσης, τους Έλληνες και κατ' επέκταση όλους τους Χριστιανούς ηλικίας 20-45 ετών στον στρατό, ενάντια στις δυνάμεις της Αντάντ, εν ολίγοις ενάντια στους απελευθερωτές τους. Αυτοί μπορούσαν αρχικά να εξαγοράσουν την στρατιωτική τους θητεία. Ωστόσο, με την κατάργηση της εξαγοράς της στρατιωτικής τους θητείας σημειώθηκαν χιλιάδες λιποταξίες και αυτοί που συνελήφθηκαν από τις Τούρκικες αρχές εκτελούνταν.
Το αποκορύφωμα αυτής της τουρκικής βαναυσότητας ήταν η καταναγκαστική εργασία στα «τάγματα εργασίας» (ή Amele Taburları τουρκ.), τα οποία αποτελούσαν οι άνδρες (Έλληνες, Αρμένιοι, Εβραίοι) άνω των 45 ετών που δεν στρατεύονταν. Δεν ήταν λίγοι αυτοί που φοβούμενοι για τις συνθήκες που επρόκειτο να αντιμετωπίσουν στα τάγματα εργασίας, προσπαθούσαν να το σκάσουν κατά την διάρκεια της μεταφοράς τους σε αυτά, είτε εξαγοράζοντας τους φύλακες με ένα χρηματικό ποσό είτε όχι. Οι άθλιες συνθήκες εργασίας και διαβίωσης που επικρατούσαν στα ορυχεία, στις ερήμους της Μικράς Ασίας όπου κατασκέυαζαν δρόμους, αλλά και ο τρόπος με τον οποίο μετακινούνταν, όμοιως με μετακίνηση ζώων, είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο χιλιάδων ανδρών από τις κακουχίες τις ασθένειες, την πείνα και το κρύο.
Ήταν επόμενο πολλοί Έλληνες μη υπομένοντας τις πιέσεις άλλο να εγκαταλείψουν την Τουρκία όσο το δυνατόν γρήγορα γινόταν. Στα σπίτια που εγκατέλειψαν οι Έλληνες, η τουρκική κυβέρνηση εγκατέστησε Μουσουλμάνους από την Σερβία, την Αλβανία, την Βουλγαρία και την Ελλάδα. Οι διώξεις συνεχίστηκαν στην συνέχεια, με μικρότερη όμως ένταση μέχρι το τέλος του Α' παγκοσμίου πολέμου το 1918 και επεκτάθηκαν σε άλλες περιοχές όπως η Προποντίδα και ο Πόντος. Οι πρόσφυγες που έφτασαν στην Ελλάδα σε αυτή την περίοδο ανήλθαν σε πολλές χιλιάδες.
Βιβλιογραφία:
- Θέματα Νοελληνικής Ιστορίας (Γ' γενικού λυκείου, Θεωρητικής Κατεύθυνσης), Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών και εκδόσεων «Διόφαντος»
- Διδώ Σωτηρίου, Ματωμένα Χώματα
Τους πρώτους μήνες του 1914 παρατηρείται μία μετανάστευση πολυάριθμων Μουσουλμάνων της Βαλκανικής προς τη Μικρά Ασία, που υποκινήθηκε από την τουρκική κυβέρνηση. Αυτό το συμβάν έδωσε αφορμή για διωγμούς σε βάρος των Ελλήνων της Δυτικής Μικράς Ασίας και της Ανατολικής Θράκης μέσω διάφορων προσχημάτων, όπως για παράδειγμα οι διώξεις των Ελλήνων της Δυτικής Μικράς Ασίας έγιναν με το πρόσχημα της εκκένωσης της περιοχής απέναντι από τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου για δήθεν στρατιωτικούς λόγους.. Η επιχείρηση έγινε με την καθοδήγηση των Γερμανών, συμμάχων των Τούρκων κατά τη διάρκεια του Α' παγκοσμίου πολέμου. Μετά την είσοδο της Τουρκίας στον Α' παγκόσμιο πόλεμο, τον Οκτώβριο του 1914, οι Έλληνες υπέστησαν πολλές καταπιέσεις. Αρχικά, θεσπίστηκαν έκτακτες επιβαρύνσεις και επιτάξεις ειδών για τις ανάγκες του πολέμου, όπως δήμευση ολόκληρων περιουσιών. Τέθηκαν, επίσης, εμπόδια στις εμπορικές τους δραστηριότητες με σκοπό να τους γονατίσουν οικονομικά.
Ήρθε, όμως, η ώρα που οι καταπιέσεις διογκώνονταν. Οι Τούρκοι προχώρησαν σε άμεση μετατόπιση ελληνικών πληθυσμών από τις ακτές τις Μικράς Ασίας προς το εσωτερικό της σε διάσπαρτα μέρη με κάθε τρόπο, χρησιμοποιώντας βία ακόμα και διαπράτοντας δολοφονίες. Χρησιμοποίησαν, επίσης, τους Έλληνες και κατ' επέκταση όλους τους Χριστιανούς ηλικίας 20-45 ετών στον στρατό, ενάντια στις δυνάμεις της Αντάντ, εν ολίγοις ενάντια στους απελευθερωτές τους. Αυτοί μπορούσαν αρχικά να εξαγοράσουν την στρατιωτική τους θητεία. Ωστόσο, με την κατάργηση της εξαγοράς της στρατιωτικής τους θητείας σημειώθηκαν χιλιάδες λιποταξίες και αυτοί που συνελήφθηκαν από τις Τούρκικες αρχές εκτελούνταν.
Το αποκορύφωμα αυτής της τουρκικής βαναυσότητας ήταν η καταναγκαστική εργασία στα «τάγματα εργασίας» (ή Amele Taburları τουρκ.), τα οποία αποτελούσαν οι άνδρες (Έλληνες, Αρμένιοι, Εβραίοι) άνω των 45 ετών που δεν στρατεύονταν. Δεν ήταν λίγοι αυτοί που φοβούμενοι για τις συνθήκες που επρόκειτο να αντιμετωπίσουν στα τάγματα εργασίας, προσπαθούσαν να το σκάσουν κατά την διάρκεια της μεταφοράς τους σε αυτά, είτε εξαγοράζοντας τους φύλακες με ένα χρηματικό ποσό είτε όχι. Οι άθλιες συνθήκες εργασίας και διαβίωσης που επικρατούσαν στα ορυχεία, στις ερήμους της Μικράς Ασίας όπου κατασκέυαζαν δρόμους, αλλά και ο τρόπος με τον οποίο μετακινούνταν, όμοιως με μετακίνηση ζώων, είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο χιλιάδων ανδρών από τις κακουχίες τις ασθένειες, την πείνα και το κρύο.
Ήταν επόμενο πολλοί Έλληνες μη υπομένοντας τις πιέσεις άλλο να εγκαταλείψουν την Τουρκία όσο το δυνατόν γρήγορα γινόταν. Στα σπίτια που εγκατέλειψαν οι Έλληνες, η τουρκική κυβέρνηση εγκατέστησε Μουσουλμάνους από την Σερβία, την Αλβανία, την Βουλγαρία και την Ελλάδα. Οι διώξεις συνεχίστηκαν στην συνέχεια, με μικρότερη όμως ένταση μέχρι το τέλος του Α' παγκοσμίου πολέμου το 1918 και επεκτάθηκαν σε άλλες περιοχές όπως η Προποντίδα και ο Πόντος. Οι πρόσφυγες που έφτασαν στην Ελλάδα σε αυτή την περίοδο ανήλθαν σε πολλές χιλιάδες.
Βιβλιογραφία:
- Θέματα Νοελληνικής Ιστορίας (Γ' γενικού λυκείου, Θεωρητικής Κατεύθυνσης), Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών και εκδόσεων «Διόφαντος»
- Διδώ Σωτηρίου, Ματωμένα Χώματα
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου