Πολλά έχουν ειπωθεί σχετικά με τους τρόπους ευγένειας και, σε ευρύτερο πλαίσιο, με το πνευματικό επίπεδο των κατοίκων της υπαίθρου, ή αλλιώς των χωρικών. Αρχικά, σωστό είναι να διαλευκανθούν οι σημασίες των λέξεων ''χωρικός'' και ''χωριάτης''. ''Χωρικός'', μεν, είναι ο κάτοικος της υπαίθρου και ορθότερα, ο κάτοικος ενός χωριού, εξού και η ονομασία. ''Χωριάτης'', δε, θεωρείται ο απολίτιστος, αυτός που δεν έχει τρόπους, χωρίς απαραίτητα να μένει σε χωριό ή σε πόλη. Από αυτό το σημείο, όμως, ετυμολογικά φαίνεται κιόλας πως έχει ενσωματωθεί στην γλώσσα το γεγονός ότι, από λίγο έως πολύ, οι κάτοικοι της υπαίθρού δεν έχουν ιδιαίτερα ανεπτυγμένο το πνευματικό τους επίπεδο. Σκεφτείτε πως αν, αντίστοίχα, οι κάτοικοι των πόλεων δεν ήταν πολιτισμικά εξελιγμένοι, θα ήταν άσχημος χαρακτηρισμός η λέξη ''πολίτης''.
Μια άλλη απόδειξη των παραπάνω βρίσκεται, επίσης, σε μια αρχαία ελληνική λέξη, η οποία χρησιμοποιείται έως και σήμερα. Στις μέρες μας, η λέξη ''αγροίκος'' έχει την σημασία του άγριου και απολίτιστου, χωρίς πάλι να έχει σχέση εάν κάποιος μένει στην ύπαιθρο ή όχι. Αλλά, με μια απλή τομή της λέξης αυτής φαίνεται πως δηλώνει αυτόν που κατοικεί στους αγρούς, ή αλλιώς στην εξοχή.
Πέρα από τον τρόπο συμπεριφοράς των χωρικών, εξίσου ενδίαφέρων είναι ο όρος, που καθιερώθηκε μέσα στους αιώνες για να περιγράψει την ειδωλολατρεία. Η λατινική λέξη ''paganus'' μπορεί να ερμηνευτεί απλά ως ''χωρικός''. Λόγω, όμως, των πολλών καταπεπτωκότων στοιχείων στον πολιτισμό τους, και συγκεκριμένα λόγω της έντονης πίστης τους σε μεταφυσικά στοιχεία (νεράιδες, τυχερά φυλαχτά, τέρατα, φαντάσματα κ.ά.), η λέξη ''παγανισμός'' κατέληξε να σημαίνει την ειδωλολατρεία, λέξη που κατά κάποιον τρόπο, ετυμολογικά σημαίνει ''χωρικισμός''.
Η αιτία για αυτήν την πνευματική καθυστέρηση των χωρικών, από την αρχαιότητα μέχρι τουλάχιστον τα τέλη της δεκαετίας του '60, οπότε σταδιακά εμφανιζέται η τηλεόραση στις γωνιές της Ελλάδας, οφείλεται στις συνθήκες που επικρατούν στην ύπαιθρο. Κυριώς, οι εργασιακές συνθήκες είναι ο λόγος, που δεν υπάρχουν πολλά περιθώρια εξέλιξης στους κατοίκους των χωριών. Η πολύωρη δουλειά στους αγρούς, τους κρατά μακριά από τις εξελίξεις και δεν τους επιτρέπει να διευρύνουν τους ορίζοντες τους σχετικά με την πολιτική, την θρησκεία, και πολλά άλλα ζητήματα, καθώς η βασική τους έννοια είναι ο τρόπος που θα διαχειριστούν την επιχείρησή τους, είτε αυτή αφορά ένα αγροτεμάχιο, είτε μια κτηνοτροφική εγκατάσταση, είτε κάτι σχετικό με την υλοτομία. Γι' αυτό, άλλωστε, πολλοί πανούργοι ηγέτες του μακρινού και του πρόσφατου παρελθόντος, παραχωρούσαν γη στους υπηκόους τους, με σκοπό να δημιουργήσουν μια άβουλη μάζα, που ελάχιστα ενδιαφερόταν για τις εξελίξεις. Ταυτόχρονα, με αυτόν τον τρόπο φαίνονταν ευχάριστοι στον λαό τους.
Γίνεται, λοιπόν, αντιληπτό το γεγονός ότι πολλά στοιχεία που υπάρχουν στην γλώσσα μας, δεν είναι καθόλου τυχαία, αλλά αντικατοπτρίζουν μια γνώμη του λαού για ένα θέμα. Στην προκειμένη περίπτωση, αυτή η μικρής κλίμακας έρευνα, βασίστηκε σε 3 λέξεις και απέδωσε μια γνώμη για την σχέση αυτών των λέξεων με την κοινωνία. Από αυτό το σημείο, λοιπόν, φαίνεται η δύναμη της γλωσσολογίας.
Μια άλλη απόδειξη των παραπάνω βρίσκεται, επίσης, σε μια αρχαία ελληνική λέξη, η οποία χρησιμοποιείται έως και σήμερα. Στις μέρες μας, η λέξη ''αγροίκος'' έχει την σημασία του άγριου και απολίτιστου, χωρίς πάλι να έχει σχέση εάν κάποιος μένει στην ύπαιθρο ή όχι. Αλλά, με μια απλή τομή της λέξης αυτής φαίνεται πως δηλώνει αυτόν που κατοικεί στους αγρούς, ή αλλιώς στην εξοχή.
Πέρα από τον τρόπο συμπεριφοράς των χωρικών, εξίσου ενδίαφέρων είναι ο όρος, που καθιερώθηκε μέσα στους αιώνες για να περιγράψει την ειδωλολατρεία. Η λατινική λέξη ''paganus'' μπορεί να ερμηνευτεί απλά ως ''χωρικός''. Λόγω, όμως, των πολλών καταπεπτωκότων στοιχείων στον πολιτισμό τους, και συγκεκριμένα λόγω της έντονης πίστης τους σε μεταφυσικά στοιχεία (νεράιδες, τυχερά φυλαχτά, τέρατα, φαντάσματα κ.ά.), η λέξη ''παγανισμός'' κατέληξε να σημαίνει την ειδωλολατρεία, λέξη που κατά κάποιον τρόπο, ετυμολογικά σημαίνει ''χωρικισμός''.
Η αιτία για αυτήν την πνευματική καθυστέρηση των χωρικών, από την αρχαιότητα μέχρι τουλάχιστον τα τέλη της δεκαετίας του '60, οπότε σταδιακά εμφανιζέται η τηλεόραση στις γωνιές της Ελλάδας, οφείλεται στις συνθήκες που επικρατούν στην ύπαιθρο. Κυριώς, οι εργασιακές συνθήκες είναι ο λόγος, που δεν υπάρχουν πολλά περιθώρια εξέλιξης στους κατοίκους των χωριών. Η πολύωρη δουλειά στους αγρούς, τους κρατά μακριά από τις εξελίξεις και δεν τους επιτρέπει να διευρύνουν τους ορίζοντες τους σχετικά με την πολιτική, την θρησκεία, και πολλά άλλα ζητήματα, καθώς η βασική τους έννοια είναι ο τρόπος που θα διαχειριστούν την επιχείρησή τους, είτε αυτή αφορά ένα αγροτεμάχιο, είτε μια κτηνοτροφική εγκατάσταση, είτε κάτι σχετικό με την υλοτομία. Γι' αυτό, άλλωστε, πολλοί πανούργοι ηγέτες του μακρινού και του πρόσφατου παρελθόντος, παραχωρούσαν γη στους υπηκόους τους, με σκοπό να δημιουργήσουν μια άβουλη μάζα, που ελάχιστα ενδιαφερόταν για τις εξελίξεις. Ταυτόχρονα, με αυτόν τον τρόπο φαίνονταν ευχάριστοι στον λαό τους.
Γίνεται, λοιπόν, αντιληπτό το γεγονός ότι πολλά στοιχεία που υπάρχουν στην γλώσσα μας, δεν είναι καθόλου τυχαία, αλλά αντικατοπτρίζουν μια γνώμη του λαού για ένα θέμα. Στην προκειμένη περίπτωση, αυτή η μικρής κλίμακας έρευνα, βασίστηκε σε 3 λέξεις και απέδωσε μια γνώμη για την σχέση αυτών των λέξεων με την κοινωνία. Από αυτό το σημείο, λοιπόν, φαίνεται η δύναμη της γλωσσολογίας.
Δημήτρης Ξ. Μαυρίδης
Κομοτηνή
2 Δεκεμβρίου 2014
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου