Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

Η αποκριά και τα έθιμά της


      Η Αποκριά έχει τις ρίζες της πολύ βαθιά στο παρελθόν. Οι αρχαίοι Έλληνες είχαν γιορτές αφιερωμένες στον Θεό Διόνυσο.

     Ο Διόνυσος ήταν θεός της βλάστησης, του κρασιού, του γλεντιού και της ξενοιασιάς. Σε εκείνες τις γιορτές οι άνρθωποι ντύνονταν με περίεργες και αστείες στολές. Φορούσαν δέρματα και μάσκες ζώων και κρεμούσαν πάνω τους πολλά κουδούνια. Έπιναν κρασί, χόρευαν γύρω από τις φωτιές και γλεντούσαν.

    Οι μεταμφιέσεις γίνονταν για να προκαλέσουν γέλιο και για να κάνουν αστεία ο ένας τον άλλο. Μεταμφιέζονταν ακόμη και για να μην τους αναγνωρίζουν, όταν ήθελαν να διαμαρτυρηθούν στον αρχηγό τους, επειδή δεν τους κυβερνούσε καλά και δίκαια.

     Ο χορός είχε κι άλλο σκοπό εκτός από τη διασκέδαση. Χτυπούσαν με τα πόδια τη γη και της ζητούσαν να δώσει πλούσιους καρπούς.

     Τις φωτιές τις άναβαν για να διώχνουν μακριά τους εχθρούς των ανθρώπων, των ζώων και των φυτών και για να φωτίσουν την καινούργια αρχή που φέρνει η Άνοιξη, καθώς φεύγει ο Χειμώνας.

     Το φαγοπότι γινόταν επίσης για καλή αρχή και για να μη λείψει τίποτα και την υπόλοιπη χρονιά.

     Ανοίγει το Τριώδιο. Ακολουθούν τρεις χαρούμενες εβδομάδες Αποκριάς μέχρι και τη μεγάλη Σαρακοστή!

     Η λέξη Αποκριά ή Καρναβάλι ( λατινική προέλευση ) σημαίνει αποχή από το κρέας. Πράγματι οι άνθρωποι σταματούν να τρώνε κρέας, αλλά μόνο την Τρίτη εβδομάδα της Αποκριάς.

     Σε παλαιότερους καιρούς, την πρώτη εβδομάδα, την Προφωνή, έβγαιναν στους δρόμους με ταμπούρλα και διαλαλούσαν την αρχή της Αποκριάς. Αυτό γινόταν για να φροντίσουν όλοι οι νοικοκυραίοι να προμηθευτούν τα απαραίτητα για την γιορτή ( δηλαδή κρέας και κρασί ).

     Την δεύτερη εβδομάδα, την Κρεατινή, τρώμε κρέας. Την Πέμπτη της εβδομάδας αυτής που την λέμε Τσικνοπέμπτη, μπαίνουμε για τα καλά στις απόκριες ( μασκαρέματα, χοροί, γλέντια κέφι και παιχνίδια...). Την ονομάζουμε Τσικνοπέμπτη, γιατί αυτή η μέρα ο καθένας << θα τσικνίσει τη γωνιά του >>. Θα ψήσει δηλαδή κρέας ( χοιρινό ) και από τη μυρωδιά του ( τσίκνα ) θα μοσχοβολήσει όλο το σπίτι και η γειτονιά.

     Την τρίτη εβδομάδα, την Τυρινή ή αλλιώς Μακαρονού, σταματάμε να τρώμε κρέας. Τρώμε κυρίως αυγά, τυρόπιτες, γαλατόπιτες, γιαούρτι, μακαρόνια, αγριόχορτα κτλ. Η τρίτη εβδομάδα είναι και η πιο ξέφρενη από την άποψη της διασκέδασης. Για αυτό τον λόγο και η τελευταία Κυριακή της Τυρινής είναι Τρανή Αποκριά.

     Μικροί και μεγάλοι μεταμφιεσμένοι κοροϊδεύουν πρόσωπα και γεγονότα. Οι μασκαράδες τριγυρνούν όλη μέρα και νύχτα, χορεύουν αστειέυονται και τραγουδούν. Το βράδυ συγκεντρώνονται στη κεντρική πλατεία κάθε τόπου και καίνε τον Καρνάβαλο. Ο Καρνάβαλος είναι μια κούκλα που συμβολίζει συνήθως καθετί κακό του χρόνου που πέρασε. Με το κάψιμό του κάνουν οι άνθρωποι μια νέα αρχή.
 

 

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Οι Τσάμηδες και ο αλβανικός ανθελληνισμός

Η Ιστορία των Τσάμηδων    Μπορώ να πω ότι αυτό το θέμα σχετικά με την ιστορία Τσάμηδων όπως και η ιστορία των Σουλιωτών και Αλβανών ήταν από τα πιο περίπλοκα θέματα, διότι υπάρχουν πολλά ασαφή κενά και λανθασμένα κείμενα, ή και προπαγανδιστικά, σε αυτήν την ιστορία, τα οποία μπορούν να μας δημιουργήσουν λανθασμένες αντιλήψεις ανα πάσα στιγμή. Για παράδειγμα, όταν έψαξα για τους Τσάμηδες στην σειρά εγκυκλοπαιδειών Χάρη Πάτση (Βασική Εγκυκλοπαίδεια των Νέων, Νεώτατη έκδοση 1981-1982), τους ανέφερε ως αλβανικής καταγωγής. Συγκεκριμένα: Η περιοχή της Τσαμουριάς ΤΣΑΜΗΔΕΣ:  Κάτοικοι της Τσαμουριάς (Θεσπρωτίας), αλβανικής καταγωγής. Τσάμηδες ονομάσθηκαν κυρίως εκείνοι από τους κατοίκους που ασπάσθηκαν την μουσουλμανική θρησκεία (κατα τον 17ο και 18ο αιώνα), για να διατηρήσουν την περιουσία τους. Οι Μουσουλμάνοι Τσάμηδες, κατά την απογραφή του 1940 έφθαναν τις 18.000 μέσα σε 65.000 πληθυσμό του νομού Θεσπρωτίας, κατείχαν δε τις πιο εύμορφες περιοχές του ν...

Οι Ρομά του Νομού Σερρών

Του Δημητρίου Ζάχου, Αναπληρωτή καθηγητή ΑΠΘ    Σύμφωνα με την παράδοση, οι Οθωμανοί μπέηδες των Σερρών έφεραν π ριν από πολλά χρόνια τους/τις προγόνους των με λών των ρομικών ομάδων από την Αίγυπτο , για να κ αλλιεργήσου ν τα τσιφλίκια το υς. Σ ύμφωνα με τα γραπτά τεκμήρια όμως, η παρουσία των Ρ ομ στην περιοχή των Σερρών καταγράφ εται στο δε ύτερο ήμισυ του 15 ου αιώνα και στο 16ο αιώνα, ενώ συγκεκριμένε ς μαρτυρίες φανερών ουν τη δράση τους κατ ά τη διάρκεια της δεύτερης περι όδου της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας (από το 17ο αιώνα και έ ντευθεν) . Την εν λόγω περίοδο, η σύνδεση της οικονομικής ζ ωής της Οθωμανικής Αυτοκρατ ορίας με αυτή των Δυτ ικοευρωπαϊκών χωρ ών προκάλεσε σημάντικές αλλ αγές στον τρόπο και στους ρυθμούς της αγροτικής παραγωγής, οι οποί ες προσ δίδουν μια ικανοποιητική ερμηνεία για την πρ οσπάθεια της Οθωμανικής δ ι οίκησης να οδηγήσει διάφ ορες ρομι κές ομάδες σε μόνιμη εγκατάστασ η σε διά φορες αγ ροτικές της περιοχές. Οι ιδιαίτ ερες συνθήκες κάτω απ...

Μακεδονικές Υποθέσεις 2: Πώς ένα χωριό γίνεται "ελληνικό" ή "βουλγαρικό"; Η περίπτωση των χωριών στον καζά Πετριτσίου στα τέλη του 1906

«[...] Μετά χαράς, ως και χθες τηλεγράφησα, αναγγέλω εις την Υμ. Παναγιότητα, ότι δύο χωρία της επαρχίας Πετρίτσης, το Μίτινο εκ 40 οικιών συνιστάμενον και το Συρπάνι εξ 60, οικεία βουλήσει προσήλθον εις την Ι. Μητρόπολιν και επέδωκαν αναφοράν, νομίμως υπογεγγραμμένην και σεσημασμένην δια της σφραγίδος του χωρίου, δι' ής αναγνωρίζουσι τον Οικουμενικόν Πατριάρχην και την ιεράν Μητρόπολιν Μελενίκου ως πνευματικήν και εκκλησιαστικήν αυτών αρχήν. [...] Πλησίον της Πετρίτσης ορθόδοξα υπάρχουσι δύο έτερα χωρία, Κάμενα και Κολάροβο εκ 40 και 25 οικιών, τα οποία στερούνται ιερέων και διδασκάλων » [1] . Χάρτης του Λιθογραφείου Κοντογόνη με τίτλο "Θεσσαλονίκη", 1910. Φαίνονται τα χωριά του καζά Πετριτσίου, τα οποία αναφέρονται σε αυτή την υπόθεση (από δυτικά προς τα ανατολικά): Γιαβόρνιτσα, Κάμινα, Κολάροβον, Γιουρουκλερί μαχαλάδες (νοτιοανατολικά από το Πετρίτσι), Τοπόλνιτσα, και προς βορρά παράλληλα με τον ποταμό Στρυμόνα: Μιτίνοβον, Σιρμπάνοβον και Στάρτσοβον. Η ...